Zabawy, gry i ćwiczenia, które poprawią dziecięcą koncentrację uwagi – wybrane przykłady

Koncentracja uwagi to umiejętność, która polega na zdolności do skupienia się na wykonywanej w danej chwili czynności – bez rozpraszania się różnego rodzaju innymi (np. zewnętrznymi) bodźcami. Przydaje się ona w trakcie wykonywania różnych świadomych działań. Człowiek tego rodzaju kompetencję nabywa i rozwija stopniowo.

O zaburzeniach uwagi dziecka można mówić dopiero wtedy, gdy stopień jej koncentracji będzie nieadekwatny w stosunku do jego wieku. Dziecko, które już skończyło 5 lat, powinno już dysponować zdolnością z zakresu podzielności uwagi. Ono powinno już umieć wykonywać w tym samym czasie dwie czynności. Oprócz tego powinno nie mieć trudności ze skupianiem się nad czymś na dłużej – obowiązkowo bez rozpraszania.

Współcześnie coraz więcej dzieci ma problemy z koncentracją uwagi. Zazwyczaj są zbyt pobudzone i nie mogą na dłużej skupić się na jednym temacie. Ponadto, mimo iż zaczynają robić kilka rzeczy jednocześnie, to jednak finalnie nie kończą żadnej z nich. Najlepszy sposób, żeby im pomóc, to zaproponować im odpowiednio dobrane do ich wieku i potrzeb ćwiczenia i zabawy.

Przykładowe ćwiczenia, zabawy oraz gry, które usprawniają koncentrację uwagi

• Gry w rodzaju: „papier – ołówek” – np. kółko i krzyżyk, statki, państwa – miasta.
• Rozwiązywanie rebusów, krzyżówek, dyktand graficznych, labiryntów, łączenie różnych punktów, porównywanie ilustracji itp.
• Gry planszowe (np. szachy, warcaby, Chińczyk), puzzle, układanki.
• Zabawa w „automatycznego pilota” – dziecko z zawiązanymi oczami powinno przejść przez pokój i ominąć wszystkie rozłożone wcześniej na podłodze przeszkody. W tym wypadku powinno się ono kierować tylko i wyłącznie wskazówkami swojego „przewodnika” (np. rodzica).
• Zabawa w „papugę” –polega na tym, że rodzic i dziecko wciąż (na przemian) powtarzają to samo zdanie, ale za każdym razem je rozbudowują.
• Zapamiętywanie rytmów – dziecko najpierw powinno wysłuchać rytmu, który zademonstrował mu rodzic (np. za pomocą bębenka, tamburyna albo klaśnięć). Następnie powinno go spróbować odtworzyć (wystukać) samodzielnie.
• Ćwiczenia fizyczne też wpływają na koncentrację uwagi. N.p. wspinanie wymaga wiele uwagi od sportowca podczas tego procesu. Ścianka wspinaczkowa w pokoju dzieci pomaga zwiększyć możliwość do wykonywania takiego rodzaju ćwiczeń, które wspierają rozwój fizyczny i umysłowy maluchów.

Wskazówki wspomagające właściwe koncentrowanie dziecięcej uwagi

• Wymagania, które są stawiane przed dzieckiem, powinny być (także i z jego perspektywy) jak najbardziej możliwe do zrealizowania. Oprócz tego trzeba je dopasować pod kątem poziomu jego rozwoju psychofizycznego.
• Podczas zabaw lub ćwiczeń na koncentrację uwagi warto wykorzystać interesy dziecka do zabawek i bawić się n.p. klockami. Klocki konstrukcyjne pozwalają dzieciom tworzyć dowolne konstrukcje, rozwijają jego zdolności.

• Ćwiczenia dotyczące koncentracji uwagi powinny mu towarzyszyć na co dzień. Najlepiej podczas różnego rodzaju  naturalnych aktywności (podczas czynności samoobsługowych, zabaw, realizowania obowiązków/zadań domowych).
• Koncentracja uwagi rozwija się za pomocą słuchania muzyki. Dr Alfred Tomatis dowiódł, że dźwięki z odpowiednio dobraną wysokością oraz częstotliwością pobudzają korę mózgową do działania – i w ten sposób wpływają w sposób korzystny na pamięć oraz na koncentrację. Muzyka z dobrze dobranym natężeniem wprowadza obie półkule mózgowe w stan  równowagi, a to wspomaga efektywność przyswajania nowej wiedzy. Warto więc podczas ćwiczeń i „pomiędzy” nimi puszczać dzieciom np. utwory Mozarta albo chorały gregoriańskie. Najistotniejsze w tym wypadku jest to, żeby to były utwory instrumentalne.